มีการเรียกร้องให้เปิดเสรีภาพทางการเดินเรือและการบิน และความปลอดภัยทางอากาศยานพลเรือน รวมถึงสัญญาให้เงินหนุน 20,000 ล้านแก่อาเซียน ซึ่งสื่อต่างชาติมองว่าญี่ปุ่นกำลังหาพวกสนับสนุนในการต้านการประกาศเขตน่านฟ้าของจีน
15 ธ.ค. 2556 ญี่ปุ่นและประเทศในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้ออกแถลงการณ์ร่วมกันเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา เรียกร้องให้เปิดเสรีภาพทางการเดินเรือและการบิน เพื่อต่อต้านการประกาศขยายเขตป้องกันทางน้ำและทางอากาศของจีน ซึ่งยังคงเป็นข้อพิพาทอยู่ในตอนนี้
มีการประชุมสุดยอดระหว่างนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ กับกลุ่มผู้นำสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรืออาเซียน ในฐานะครบรอบ 40 ปีความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-อาเซียน โดยที่ประชุมได้ออกแถลงการณ์ร่วมกันซึ่งมีเนื้อหาระบุว่าจะมีการ "ส่งเสริมความร่วมมือด้านการรักษาเสรีภาพทางการบินและความปลอดภัยในทางการอากาศของพลเรือน"และยังเรียกร้องให้มีการแก้ไขข้อพิพาทด้วยวิธีการสันติด้วย
ชินโซ อาเบะกล่าวในที่ประชุมว่าญี่ปุ่นและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ควรมีการส่งเสริมความสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้นเพื่อให้ภูมิภาคนี้อยู่ภายใต้หลักนิติธรรมและความเคารพต่อกัน นายกฯ ญี่ปุ่นยังได้สัญญาว่าจะให้เงินช่วยเหลือและเงินกู้ 20,000 ล้านดอลลาร์ (ราว 600,000 ล้านบาท) แก่กลุ่มประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งสื่อต่างประเทศมองว่าการเคลื่อนไหวในครั้งนี้เป็นการที่ญี่ปุ่นพยายามเรียกเสียงสนับสนุนประเทศตนในเหตุข้อพิพาทพรมแดนกับจีน
ก่อนหน้านี้ในช่วงเดือน พ.ย. ประเทศจีนได้ประกาศเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ (Air Defense Identification Zone หรือ ADIZ) เหนื่อท่านฟ้าทะเลจีนตะวันออก ซึ่งไปทับซ้อนกับอาณาเขตเขตของประเทศเกาหลีใต้, ไต้หวัน และญี่ปุ่น รวมไปถึงเขตหมู่เกาะเซนกากุของญี่ปุ่นที่จีนอ้างว่าชื่อหมู่เกาะเตียวหยู คำประกาศของจีนระบุให้อากาศยานที่ผ่านน่านฟ้าดังกล่าวต้องเสนอแผนการบินและปฏิบัติตามคพสั่งของทางการจีน คำประกาศนี้ทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์จากทั้งเกาหลีใต้, ญี่ปุ่น และสหรัฐฯ
"พวกเราที่ร่วมมือกับอาเซียน เราจะสร้างอนาคตของเอเชียด้วยกฏหมายและกฏเกณฑ์แทนที่จะใช้กำลัง ผู้คนที่ทำงานอย่างหนักจะต้องได้รับการตอบแทน อันจะนำมาซึ่งสังคมที่มั่งคั่งและมีการเคารพซึ่งกันและกัน"อาเบะกล่าวต่อสมาชิกอาเซียน
โดยอาเบะยังได้แถลงข่าวประณามการประกาศเขตแสดงตนฯ ของจีนว่าเป็นการละเมิดเสรีภาพด้านการบินเหนือน่านน้ำอย่างไม่เป็นธรรมและเรียกร้องให้ทางการจีนยกเลิกคำประกาศ
หง เล่ย โฆษกการต่างประเทศของจีนตอบโต้การแถลงข่าวของอาเบะโดบกล่าวปกป้องการประกาศอาณาเขตของตน อีกทั้งยังแสดงความไม่พอใจที่ผู้นำญี่ปุ่นใช้งานประชุมนานาชาติในการกล่าวให้ร้ายจีน ฟง เล่ย อ้างว่าหมู่เกาะเตียวหยูอยู่ในเขตแดนจีนและการครอบครองหมู่เกาะดังกล่าวของญี่ปุ่นเป็นเรื่องผิดกฏหมาย
ผู้สังเกตการณ์ในประเด็นนี้กล่าวว่าญี่ปุ่นมีโอกาสได้รับความร่วมมือจากประเทศสมาชิกอย่างน้อย 4 ประเทศคือ ฟิลิปปินส์, เวียดนาม, มาเลเซีย และบรูไน เนื่องจากประเทศเหล่านี้เคยมีข้อพิพาทเรื่องอาณาเขตกับจีนมาก่อนเช่นกัน ขณะที่ประเทศกัมพูชา, อินโดนีเซีย, ลาว, พม่า สิงคโปร์ และไทย คงจะพยายามไม่ล้ำเส้นที่จะทำให้จีนไม่พอใจ เนื่องจากจีนมีอิทธิพลทางเศรษฐกิจต่อภูมิภาคนี้มาก
เรียบเรียงจาก
Japan, ASEAN call for freedom of the skies, Japantoday, 15-12-2013
Japan and ASEAN call for free seas and skies, Aljazeera, 14-12-2013
China bitterly attacks Japanese prime minister over air zone remarks, The Guardian, 15-12-2013
ติดตามความเคลื่อนไหวของ ประชาไท ทางอีเมล คลิกอ่าน http://goo.gl/8xIcV หรือเฟซบุ๊ค http://fb.me/Prachatai